Jüpiter gezegeni, güneş sistemimizdeki en eski gezegendir. Yüzyıllarca süren gözlemlere rağmen, bu güzel gezegen gizemli olmaya devam ediyor. Bununla birlikte yüksek teknolojili teleskoplar ve Juno uzay aracı gibi araçlar sayesinde yavaş yavaş sırları da ortaya çıkmakta. Jüpiter’in yakın zamanda ortaya çıkan sırları bilim insanlarının herhangi bir açıklama yapmalarını dahi imkânsız hale getirebiliyor.
Biz de bu yazımızda sizleri Jüpiter gezegeni özellikleri hakkında bilgilendirmek istedik. İşte, merak ettiğiniz ve şaşıracağınız detaylarıyla Jüpiter’in özellikleri.
Bu Yazımızda Neler Var:
Jüpiter Gezegeni ve Tutsak Çocukluk İhtimali
Jüpiter bugün yaşlı olabilir, ancak geçmişte büyüme sorunları vardı. 2018’de yapılan bir çalışma, en büyük gezegenin gecikmiş bir büyüme sıçraması geçirdiğini buldu. Güneş sisteminin başlangıcı hakkında en çok kabul edilen teori, gezegenlerin güneşten koptuğu yönünde. Aniden, büyük gezegenler Jüpiter’e çarptı. Kütle yerine, enerji enjekte ettiler. Bu, gaz moleküllerinin Jüpiter ile birleşmeye çalıştığı çok fazla ısı ve enerjiye sahip bölgeler yarattı. Bombardıman iki milyon yıl daha devam etti ve gezegenin büyümesini salyangozun yürüme hızına indirdi.
Jüpiter Gezegeni Derin Çizgileri
Jüpiter gezegeni, oldukça güzel desenli bir gezegen. Son derece güçlü rüzgarlar gezegeni etkileyerek çizgiler oluşturmakta. Ancak uzun süre boyunca bu çizgilerin derinliği bilinemedi. 2018’de NASA bilim adamları bu bilmeceyi yeni bir şekilde çözdüler. Her 53 günde bir Jüpiter’in yörüngesinde bulunan Juno adlı uzay aracını bunun için kullandılar. Yoluna devam ederken, Juno’nun sinyalleri Jüpiter’in yerçekimini aktarma sırasında ne kadar bir güç ortaya çıkardığını belirledi. Bu şekilde, araştırmacılar bu derin çizgilerin 3 boyutlu bir görüntüsünü oluşturdular. Bu çizgilerin sebebi ise saatte 360 kilometreyi bulan rüzgarlardı.
Garip Bir Yeni Uydu
2017 yılında, gökbilimciler Planet X isimli gezegeni aramaya başladılar. Güneş sistemimizin dışındaki bir şey nesneleri içine çekiyordu. Bu eksik gezegen olabileceğinden, bilim adamları bu yöne güçlü bir teleskopu çevirdiler. Dokuzuncu bir gezegenin kanıtını bulamadılar, ancak Jüpiter ile ilgili bir şey vardı. Bir noktada, birileri gaz devini fark etti ve olması gerekenden daha fazla uydu olduğunu gördü. Jüpiter’in yörüngesinde 10 yeni uydu bulundu. Bu, gezegenin uydularını toplamda 79’a çıkardı. Garip yeni uydu bu grubun içindeydi ve Jüpiter’le birlikte dönüyordu.
Yıldırım Gizemi Çözüldü
Fırtınalı hava koşulları Jüpiter’in atmosferini yönetiyor. Gökbilimciler uzun zamandır gezegende, 1979’dan beri bir yıldırım olacağını varsaydılar. Yıldırım, radyo dalgalarını serbest bırakır ve gezegeni ziyaret eden her yıldız bu radyo dalgalarına takılır. 2018 yılında Juno gizemi çözdü. Görünüşe göre, sorun Jüpiter’le değil insan teknolojisiyle oldu. Önceki uzay aracı, Juno’nun ekipmanının hassasiyetine veya yakın yaklaşımına uymuyordu. Sadece megahertz frekanslarını kaydetmedi, gigahertz aralığında da pek çok şey kaydedildi.
Jüpiter Gezegeni ve Şok Edici Müzik
Juno uzay aracı 2018’de Jüpiter’e yaklaştığında, asıl görevlerinden biri gezegene en yakın uçuşunu yapmaktı. Haziran ayının sonunda, gezegenin manyetik alanını ihlal etti ve beklenmedik bir şekilde ürkütücü bir keşif yaptı. Gökbilimcileri şaşırtmak için Juno, ürpertici bir ses dizisini kaydediyordu. Kükremeler ve çığlıklar dünyaya gönderildi. Uzay müziği şeklinde tuhaf bir açıklama yapıldı. Sonunda, bu seslerin, pilotlar ses bariyerini kırdığında Dünya’da meydana gelen ses patlamalarına benzer bir şokla meydana geldiği anlaşıldı. Dikkat çekici bir şekilde bu şok tam iki saat boyunca sürdü.
Büyük Soğuk Nokta
Jüpiter gezegeni hakkında bilgi alırken gezegenin en ünlü özelliği olan Büyük Kırmızı Nokta’yı göz ardı etmemek gerekiyor. Bu dev fırtına Dünya’yı iki kere çevreleyebilir. İlginçtir ki gezegenin başka bir noktası vardır – Büyük Soğuk Nokta. Bilim adamları Şili’deki bir gözlemevinden gelen verileri kontrol ettiklerinde yakın zamanda bu nokta tespit edildi. Daha fazla bilgi edinmek için, başka bir teleskop tarafından daha uzun bir süre boyunca toplanan gözlemleri karşılaştırdılar.
Şaşırtıcı bir şekilde, çalışmanın 15 yıllık süresi boyunca, ekipman yeni noktanın varlığını istemeden kaydetmiştir. Ancak, bu soğuk nokta genç değil. Araştırmacılar, Jüpiter’in auroralarının çevre bölgeye göre her zaman yaklaşık 200 santigrat derecelik bir soğuk ortaya çıkardığından şüpheleniyor. Bu bilgi de Jüpiter hakkında ilginç bilgiler arasında ilk sıralarda yer alıyor.
Gizemli Kaotik Manyetosfer
Jüpiter’in manyetik alanı diğer gezegenlerle karşılaştırıldığında en büyük manyetik alandır. Bu alan Dünya ile bir karşılaştırma yapıldığında, 20.000 kat daha güçlüdür. 2018’de yayınlanan bir bilimsel çalışma bu manyetosferin biraz tuhaf olduğunu ortaya çıkardı. Aslında, başka hiçbir gezegenin alanına benzemiyordu. Geçmişte, resimler Dünya’ya benzer bir şey gösterdi; görece kuzey ve güney coğrafyasına yakın, manyetik çizgilerle birbirine bağlanmış iki kutup. Bununla birlikte, NASA’nın Juno’su araştırıldığında, durumun o kadar da düzenli olmadığı ortaya çıktı.
Araştırmacılar Jüpiter’in derinliklerinde dönen bir hidrojen okyanusunun gezegenin alanını oluşturduğundan şüpheleniyorlar. Manyetosferin garipliği bir gün Jüpiter’in içinde neler olduğunu kesin olarak açıklayabilir. Sorun, bilim adamlarının ipucunu anlamadığıdır. Öncelikle, gezegenin çekirdeğinde neler olup bittiğini anlamak için kutupların tuhaf davranışlarını çözmeleri gerekiyor.
Jüpiter Gezegeni ve Tuhaf Ayak İzleri
NASA’nın Juno uzay aracı, 2017’de Jüpiter’in en yakın resmini yakaladı ve tüm uyduların “auroral” ayak izleri olarak adlandırılan resimlerini çekti. Sonuçlar beklenmeyen bir şey gösterdi. Kendi manyetosferine sahip tek ay olan Ganymede, aynı zamanda eşsiz bir şeyi tetikledi – ikiz ayak izleri. Çift auroralar muhtemelen Jüpiter’in içinde bulunan manyetik alanının yavrularıdır, ancak bilim adamları Io’nun garip desenli auroralarını açıklamaya başlayamazlar.
Geometrik Siklon Kümeleri
Satürn bir gaz devi ve ikinci en büyük gezegen olduğundan araştırmacılar Jüpiter gezegeni için de aynı şeyi öngörüyorlardı. Bununla birlikte, tek bir fırtına bulmak için çalışırken, başka hiçbir gezegende var olmayan bir şey gördüler. 2018’de Juno, Jüpiter’in kutuplarında çok büyük fırtınalar keşfetti. Bu fırtınalar dairesel hareketler yaparak enteresan bir görüntü veriyorlardı.
Güneşin Yörüngesinde Değil
Çoğu insan güneş sistemini gösteren şemaya aşinadır. Görünür halkalar, gezegenlerin Güneş etrafındaki yörünge yollarını gösterir. Ama gerçek biraz farklı. Gezegenler bir ağırlık merkezi tarafından yörüngeye sokuluyorlar ve yıldızlar çok basit kaldıklarından bu çekimden etkilenmiyorlar. Sadece Jüpiter’in büyüklüğü hakkında bir fikir vermek için söylemek gerekirse Jüpiter’in kütlesi diğer bütün gezegenlerin 2.5 katıdır. Güneş ve Jüpiter arasındaki ağırlık merkezi yıldızın içinde değil onun üstüne doğrudur. İlginç bir şekilde hem Jüpiter hem de Güneş bu merkezin yörüngesinde dönerler.
Bu yazımızda sizlerle Jüpiter gezegeni hakkında önemli bilgileri paylaştık. Jüpiter’in hakkında daha fazla bilgi almak adına NASA tarafından açıklanan yeni gelişmeleri de takip edebilirsiniz. Aynı zamanda sitemizde yer alan “Marsta Yaşamak Gelecekte Mümkün Mü?” yazımıza da göz atabilirsiniz.
