Kadına yönelik şiddete karşı kabul edilen İstanbul Sözleşmesi, 11 Mayıs 2011 tarihinde imzalanmıştır. Kadına şiddete dikkat çekmek ve dur demek adına yapılan bu sözleşmenin maddelerinin de caydırıcı olması amaçlanmıştır. Son dönemde hem ülkemizde hem de dünyada kadına karşı şiddete yönelik çeşitli adımlar atılmaya başlanmıştır. Özellikle de kadın cinayetlerinin artması üzerine böyle bir uygulamaya gidilmesi zorunlu olmuştur.
İstanbul sözleşmesi metni içerisinde kadına ve LGBTİ bireylere yönelik bazı maddeler de bulunuyor. İstanbul’da imzaya açılan bu metne 46 devlet ve Avrupa Birliği de tam destek veriyor. Kadına yönelik şiddeti bir nebze de olsa dindirmeye yönelik yapılan bu sözleşmeye gelin yakından bakalım.
Bu Yazımızda Neler Var:
İstanbul Sözleşmesi Nedir?
İstanbul Sözleşmesi nedir sorusuna direkt olarak kadına yönelik şiddete karşı alınması gereken yasal ve toplumsal önlemler olarak cevap verebiliriz. Uluslararası bir sözleşme olma özelliğini taşıyan bu metin, pek çok ülke tarafından kabul edilen bir düzene sahiptir. Bu ülkelerden biri de sözleşmeyi de sınırlarına taşıyan Türkiye’dir.
Ülkemizde kadına yönelik şiddetin sürekli artması üzerine böyle bir uygulamaya gidilmesi mecbur kılınmıştır. Kadına karşı şiddetin önlenmesi amacıyla imzalanan bu sözleşmede aile içi şiddete de dikkat çekilmesi amaçlanmıştır. 11 Mayıs 2011 tarihinde açılan ve pek çok ülke tarafından imzalanan bu sözleşmede ülkemizin de imzası bulunuyor. Hatta Türkiye, bu sözleşmeyi ilk imzalayan ülkelerin de başında geliyor.
İstanbul Sözleşmesi ve Sözleşmenin Amacı
İstanbul Sözleşmesi kim imzaladı sorusuna ülkemizi ve Avrupa Birliği ülkelerini katabiliriz. Bunun yanı sıra toplamda 46 devletin de sözleşme üzerinde imzası bulunmaktadır. Sözleşmenin amacı da aile içi ve kadına yönelik şiddeti en aza indirecek caydırıcı durumları yansıtmaktır.
Sözleşmenin amacı, bu gibi şiddet durumlarına devletlerin ve toplumun herhangi şekilde tolerans göstermesini engellemektedir. Buna göre kadına yönelik şiddetin yaşanması halinde ağır yaptırımların da uygulanması sağlanmalıdır. Buna göre hem toplumun hem de erkek çocuklarının bu konuda bilinçlendirilmesi zorunludur.
Vicdan sahibi bireylerin yetiştirilmesi gerektiği de sözleşmenin başlıca amaçlarından birini oluşturmaktadır. Aynı şekilde kadın ve erkek arasındaki eşitsiz konumun da tam anlamıyla ortadan kaldırılması gerekmektedir. İşte, İstanbul Sözleşmesi tam metni bu tip konuların işlenmesini ve irdelenmesini amaçlamaktadır.
İstanbul Sözleşmesinin Maddeleri
Sözleşme aile içi ve kadına yönelik şiddet kapsamında bazı önemli maddeleri bir arada barındırıyor. İşte, sözleşmede ön plana çıkan en önemli maddelerden örnekler:
- Kadına yönelik şiddetin içselleştirilmemesi için toplumsal değişikliğe gidilmesi gerekmektedir.
- Eğitim alanında kadın ve erkek eşitliğinin öğretilmesi sağlanmalıdır.
- STK ve kadınlarla ilgili çalışmalar yapan kurumlar devlet tarafından da desteklenmelidir.
- Şiddet mağduru kişilerin korunması ve kollanması sağlanmalıdır. Aynı zamanda bu kişilerin ihtiyaçlarının da karşılanması gerekmektedir.
- Kadına yönelik uygulanan şiddet durumu suçtur ve yargılanma gerektirmektedir.
- Kadına yönelik şiddet soruşturmasında özel koruma talepleri karşılanmalıdır.
- Gelenek ve görenek gibi kavramların hiçbiri kadına karşı yapılan şiddeti meşru kılmamalıdır.
- Kolluk kuvvetlerinden yardım istenmesi halinde en yakın zamanda vakit kaybedilmeden yardıma gidilmelidir.
İstanbul Sözleşmesi Kapsamında Suç Sayılan Durumlar
İstanbul Sözleşmesi LGBT maddesi kapsamında da LGBTİ bireylerine yönelik şiddet unsurlarının uygulanması suç olarak kabul edilmektedir. Buna göre hiç kimse cinsel yönelimlere karşı aşağılayıcı ya da psikolojik ve fiziksel şiddet gösterici eylemlerde bulunamaz. Bu gibi durumlarda şiddet gösteren tarafların yargılanması gerekmektedir.
Bunun yanı sıra kadınlara yönelik aile içi ve toplumsal şiddet unsurları da sözleşme kapsamında suç sayılmaktadır. Sözleşme kapsamında suç teşkil eden durumlar aşağıdaki gibidir:
- Taciz amaçlı takip etme
- Ev içinde uygulanan şiddet
- Tecavüz ve diğer cinsel şiddet durumları
- Cinsel taciz
- Kürtaja zorlama
- Ekonomik ve psikolojik şiddet
- Kadınların sünnet edilmesi
- Kadınların zorla evlendirilmeye çalışılması
